á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
I przyznaję, że jest to zaskakująco dobry debiut. To historie mocno intrygujące, niejednoznaczne, osadzone w rzeczywistości, ale często sięgające ku surrealizmowi, literaturze grozy, trochę kafkowskie, ale własne, oryginalne i przyprawiające o dreszcze.
Wspólnym mianownikiem opowiadań zebranych w zbiorze jest współczesna rodzina i relacje w niej panujące. (...) Często zimne, nieszczęśliwe, albo niosące nieszczęście. Obserwujemy skomplikowane relacje między żoną i mężem, między rodzicami i dziećmi, w których dorośli nawet nie próbują zrozumieć dzieci. Z opowiadań Niemczyka wyłania się obraz rodziny, która traci swoją wartość, jak chociażby w tytułowym opowiadaniu "Mama umiera w sobotę", w którym syn po śmierci swojej matki myśli o pieniądzach. Miejsce żałoby zajmuje chciwość. Zamiast prawdziwych uczuć pojawia się materializm, interesowność. Miłość, która powinna być fundamentem rodziny zanika, a w jej miejsce pojawia się samotność, pustka, odrzucenie przez bliskich, wyobcowanie.
Każde z opowiadań Rafała Niemczyka bardzo mocno niepokoi, każdy z jego tekstów przenika dreszcz egzystencjalnej grozy. Grozy, która wynika wprost z tkwiących wewnątrz lęków, albo taka która pojawia się w wyniku zderzenia życia bohaterów z nieznanym. Czymś tajemniczym, niepokojących, a z czym bohaterowie muszą się skonfrontować. Coś z czym zmierzyć się musi sam czytelnik, bo pisarz w swoich opowieściach często obnaża nasze własne wady, jak chociażby w opowiadaniu "Trup w piwnicy", w którym autor w groteskowym stylu obnaża naszą skłonność do zrzucania odpowiedzialności na innych i wyszukiwania kozłów ofiarnych. Każdy z utworów to wyprawa w inną nieoczywistą rzeczywistość, w inny wymiar, który okazuje się być koszmarem.
Historie Rafała Niemczyka zanurzone są w codzienności, jednak często wykraczają poza realizm, zawieszone gdzieś pomiędzy jawą a snem. Niejednokrotnie przywodzą na myśl baśnie, które rozgrywają się w świecie realnym, ale przenikające do innej, onirycznej sfery, której źródeł należy szukać wśród głęboko zakorzenionych obaw i pierwotnych lęków przed śmiercią, izolacją czy osamotnieniem.
"Mama umiera w sobotę" to zbiór opowiadań który porusza. Bohaterowie, ich problemy, lęki, które ich trawią, samotność, wyobcowanie wyrywa nas z zawieszenia, z marazmu i zaczynamy dostrzegać więcej, zaczynamy zastawiać się nad sobą i naszymi rodzinnymi relacjami. Być może właśnie dlatego te historie są tak duszne, przesycone podskórną niepewnością. Uwierają i prześladują.
Rafał Niemczyk jak na debiutanta zaskakuje wyjątkową dojrzałością. Nie tylko jeśli chodzi o tematykę, wnikliwość obserwacji i emocje jakie pozostawiają po sobie jego teksty. Autor bawi się formą, językiem, konwencją, doskonale puentuje. Prowadzi przez labirynt słów, znaków i symboli, w którym czytelnik szuka i mnoży interpretacje. To zdecydowanie książka do której będę wracać i mam wrażenie, że z każdą kolejną lekturą odnajdę w niej coś nowego.
"Mama umiera w sobotę" to teksty zapadające w pamięć i zachodzące pod skórę. Doskonałe opowiadania. Gorąco polecam.
Marta Ciulis- Pyznar